شاعر پر آوای انقلاب

زندگی حمید سبزواری

 

حمید سبزواری یا بهتر است گفته شود ، حسین ممتحنی . متخلص به حمید . همان که شعر « خمینی ای امام را سرود » متولد ۱۳۰۴ در سبزوار . به همین دلیل و نیز به دلیل برخی فعالیت های سیاسی در بزرگسالی به حمید سبزواری شهرت پیدا کرده است . پدرش عبدالوهاب و پدر بزرگش ملا محمد صادق ممتحنی هر دو شاعر بودند . عبد الوهاب پیشه ‌ور ساده ‌ای بود که قریحه شعری داشت . جدش ، ملا محمدصادق ممتحنی ، شاعری مردمی بود که « مجرم » تخلص می‌ کرد و آثارش در سفری به مشهد و در حمله راهزنان به یغما رفته بود . اصول شاعری را از پدر خود آموخته بود که در بزرگسالی نابینا شده بود . از آنجایی که مادرش بانویی باسواد بود و تمام حروف را در دوران پیش از مدرسه به او آموزش داده بود وقتی به مدرسه رفت در کلاس اول می توانست بسیاری از کتاب ها را بخواند  . از همان ابتدا طبع شعر و علاقه و استعداد موسیقی در وجود حمید سبزواری عجین شده بود ، به همین خاطردر دوران مدرسه گاهی ، شعرهای موجود در کتاب ها را برای خودش و سایر هم کلاسی ها به صورت آهنگین زمزمه می کرد . ۱٫‌ اسمش را حسین گذاشتند داخل خانه غلغله بود . سر و صدای میهمان‌ها همه جا پیچیده بود. همه خوشحال بودند . اما خوشحالی عبدالوهاب با بقیه فرق می ‌کرد . قمر سلطان بعد از دو دختر و چند بچه دیگر که مرده به دنیا آمده بودند ، برایش پسر زاییده بود . بچه را که گذاشتند توی دامن پدر بزرگ ، دیگر از سر و صدا خبری نبود . پدر بزرگ توی گوش بچه اذان گفت و گردنبند پنچ تن را انداخت گردنش . ـ‌اسم پسرم را حسین آقا می ‌گذارم . حالا صدای صلوات بود که توی خانه پیچید . نُقل‌هایی که می ‌ریختند ، توی سر و صورت کوچک حسین می‌ خورد . انگار آن ‌ها هم تولدش را تبریک می ‌گفتند . ۲٫‌ همراه ملا معدنی در کوچه‌ ها محمدصادق ممتحنی معدن ‌شناس بود و معروف بود به ملا معدنی . ملا را نه فقط مردم سبزوار که مردم روستاهای اطراف هم می‌ شناختند . برای پیدا کردن معدن مجبور بود کیلومتر‌ها راه برود . برای همین هم حسین ، گاهی همدم پدربزرگ توی این پیاده روی ‌ها می ‌شد . پدر بزرگ برای سرگرمی نوه ‌اش شعر می‌ خواند . بیشتر اشعار خودش بود . درباره معادن و مکان‌ های تاریخی سبزوار . همه را توی یک دیوان جمع کرده بود . همان ‌هایی که بعدها توی حمله ترکمن ‌ها از بین رفت. ۳٫ از امیرارسلان نامدار تا اشعاری در مورد امام حسین شب‌ ها را خیلی دوست داشت . هوا که تاریک می‌ شد می ‌نشست کنار مادر تا برایش کتاب بخواند . قصه ‌های کلیله و دمنه ، امیر ارسلان نامدار ، اشعار امام حسین (ع) ، حضرت علی ‌اصغر (ع) و حضرت عباس (ع) آن ‌قدر برایش تکرار شده بود که می ‌دانست الان مادر چه کلمه ‌داستان یا شعر را می ‌گوید . قمر سلطان ، خواندن ، نوشتن ، و قرائت قرآن را قبل از هفت سالگی به پسرش یاد داد . برای همین ، حسین توی مدرسه از خیلی ‌هم ‌کلاسی ‌هایش جلو‌تر بود. ۴٫‌ کتک می‌خورد اما « نسیم شمال » می‌ خواند توی کوچه با بچه ‌ها بازی می ‌کرد . جثه‌اش کوچک بود . گاهی بهش زور می‌ گفتند و کتکش می ‌زدند . تازه با کتاب « نسیم شمال » آشنا شده بود . به همان سبک شعر می‌ ساخت و آن ‌هایی که زده بودنش را ، مسخره می ‌کرد . پدرش که به خاطر عمل اشتباه چشم ، بینایی‌ اش را از دست داده بود با شعر بیگانه نبود . متوجه طبع شعری پسر شده بود . خودش دست به کار شد و بعضی قواعد و اصول شعری و انواع سبک ‌های هنری شعر را به او یاد داد . کتاب نصاب الصبیان را هم به پسرش داد تا با وزن‌ های شعری آشنا شود . حسین از سن ۱۴سالگی شروع به سرودن شعر کرده بود و اشعارش را در دفتری با نام ˈفریاد نامهˈ نوشته بود که بیشتر اشعارش اجتماعی بود و این بیشتر به علت جریان های سال ۱۳۲۰ و ورود متفقین به ایران و مشکلات اقتصادی و معشیتی بود . حسین ابتدا به سرودن تصنیف پرداخت که در آن زمان معمول و مرسوم شده بود و آن را در کتابفروشی می فروخت.  در سبزوار کتاب فروشی به نام خسروی بود که شعرهای حسین را چاپ کرده و به فروش می رساند . حسین می ‌خواست این کار را در تهران نیز انجام بدهد لیکن این امر صورت نگرفت . ۵٫ گوشت هرچند پر بهاست ولی قلب‌ ها جای گوشت بریان است زمان رضاخان میرپنج وضعیت اقتصادی مردم بد بود . نیروهای متفقین هم که ریختند داخل ایران اوضاع بد‌تر شد . روسیه شمال ایران را گرفته بود و انگلیس جنوبش را . قحطی و گرانی بیداد می ‌کرد . اوضاع بعضی شهر‌های خراسان خیلی وخیم بود . یک لقمه نان هم به زور پیدا می ‌شد . نانی که خاک اره ، ته سیگار و انواع و اقسام حشرات را می ‌توانستی تویش پیدا کنی جز گندم ! همین را اگر کسی پیدا می ‌کرد کلاهش را می‌ انداخت هوا . حسین هم توی شهرش این ‌ها را دیده بود . غصه همین‌ ها خونش را به جوش آورده و مجبورش کرده بود ناراحتی اش را توی اشعارش داد بزند . نان گران است و غم فراوان است قند کمیاب و غصه ارزان است گوشت هرچند پر بهاست ولی قلب‌ها جای گوشت بریان است یک دل شاد نیست در ایران خلق را سیل خون بی امان است ۶٫‌ بریدن از احزابی که عدالت خواهی لقلقه زبانشان بود آن زمان بازار احزاب سبزوار داغ بود . حزب توده ، عدالت ، دموکرات ، ایران و … . برو و بیای حزب توده اما چیز دیگری بود . معلم‌ ها هم توی دبیرستان راحت تبلیغش می ‌کردند و بچه‌ ها را برای عضویت در آن تشویق می ‌کردند . توی آن بلبشوی فرهنگی ـ سیاسی کسی چراغ راه بچه ‌های نوجوان و جوان نبود . کسی نبود تا دست ‌شان را بگیرد و راه را نشانشان دهد . حسین هم مثل خیلی از هم سن و سال‌ های خودش گول شعار‌های قشنگ‌ شان را خورده بود . چند وقتی ‌رفت جلسات حزب توده ، حتی برای کارگران و محرومان هم شعر ‌گفت . در کشوری که کس نشناسد بهای کار ، بیچاره کارگر چه کند با خدای کار از صبح تا به شام کشد رنج و عاقبت ، جز ناسزا و زشت نبیند سزای کار ارباب کار مزد دهد گر به کار‌گر ، از بهر بندگی دهدش نز برای کار خواهم ز حق که دست توانای کارگر ، گیرد گلوی ناحق فرمانروای کار نی نان و نی لباس ، نه قانون نی اساس ، بنگر که تا چه پایه رسیده جفای کار جز انقلاب ! درد به درمان نمی‌ رسد ای کارگر به پا که بگیری بهای کار … اما وقتی فهمید شعار عدالت‌ خواهی و حمایت از محرومان ‌فقط لقلقه زبانشان است ، ولشان کرد .‌ چند حزب دیگر را هم مزه کرد ، اما هیچ وقت عضو این احزاب نشد . بعد از کودتای بیست و هشت مرداد بود که عده ‌ای از سران حزب توده را دستگیر کردند . عده‌ای ‌‌شان هم پا گذاشتند به فرار . کم‌کم ماهیت احزاب برایش روشن ‌شده بود . خودش گفت « وقتی دیدم سرشان توی آخور دیگری است ، از آن ‌ها بریدم . » بریده بود که علیه حزبی که قبلاً رفت و آمد زیادی آن ‌جا داشت شعر گفت : آنان که انحطاط وطن آرزو کنند ، یاران ظاهرند که کار عدو کنند بر سینه سنگ توده زنند از برای خویش ، شاید ازین معامله آبی به جو کنند حامی مستمند و طرفدار کارگر خویش ، بر مذاق توده همی گفتگو کنند گُرگند گر به صورت میشند جلوه‌ گر ، ابلیس را ز حیله خود چاره‌ جو کنند خواهند تا که با کمک حرف ‌های پوچ ، صد نیشتر به پیکر ایران فرو کنند خواهند در لفافه تعدیل کار و مزد ، کاخ امید ما همه را زیر و رو کنند این خائنان پست ندارند آبرو ، کی بهر ما و تو طلب آبرو کنند از من بگو به توده‌ چیان دغل اگر ، درزی گرند جامعه خود را رفو کنند ما را بهشت وعده نمودند بهر خود ، سوراخ موش از چه سبب جستجو کنند ۷٫ بازگشت به معنویت از همه افراد و گروه‌ ها خسته شده بود . می‌ گفت هر کدام از این‌ ها ابلیسی بودند در لباس انسان ، که فریبمان دادند . محرم که شد رفت تکیه عطار‌ها . به پایه چادر تکیه داد و گوشش را سپرد به حرف ‌های آقا شیخ حسین نوری که داشت درباره علوم و اختراعات جدید صحبت می‌ کرد . از تلویزیون می‌ گفت که تصاویر را ضبط می‌ کند و هر جایی که بخواهد پخش می‌ کند . بعد رفت سراغ نامه اعمال و این که « ‌انسان عبث آفریده نشده و تمام اعمال و رفتارش ثانیه به ثانیه ضبط می ‌شود . » این را که گفت ، انگار به حسین برق دویست وات وصل کرده باشند . خیلی ناراحت شد . ناراحت که چرا درباره اسلام درست مطالعه نکرده . مجله مکتب اسلام و بعضی کتاب ‌های دیگر را خوانده بود اما نه دقیق و عمیق . خودش اسم این دوره زندگی ‌اش را گذاشت « بازگشت به معنویت » هر منبع دینی ‌ای که می ‌رسید دستش می ‌خواند . چند قرآن معنی ‌دار و بسیاری از جلد‌های بحار‌‌الانوار را خرید تا مطالعه کند . رفت و آمدش به مجامع مذهبی بیشتر شد . خانه حاج آقای فخر هم پاتوقش شده بود . توی همین دوره بود که اشعارش ، بیش از پیش رنگ و بوی دینی گرفت . شعری درباره غدیر ، چارپاره‌ای درباره نماز و قصاید و غزلیاتی با اشارات مذهبی . ۸٫ مردی که اسلام منهای سیاست را هضم نمی ‌کرد تازه با انجمن تبلیغات اسلامی سبزوار آشنا شده بود . چند باری در جلسات ‌شان شرکت کرد . اما فعالیت آن ‌ها را نپسندید . توی همان جلسات اسم انجمن حجتیه را شنید . رفت جلسات آن ‌ها . گاهی برای ‌شان شعر می ‌خواند . اشعار انقلابی و ضد رژیم . یک بار که آقای حلبی آمده بود سبزوار ، حسین شعری برای امام زمان (عج) خواند . آقای حلبی خیلی خوشش آمد که دعوتش کرد بیاید نیشابور . ـ فردا به نیشابور می ‌رویم . با ما بیایید . توی یک خانه بزرگ و مجلل از آن‌ها پذیرایی کردند . گله به گله آدم نشسته بود . نوبت شعرخوانی حسین رسید . بسته دارد لب من دشمن تَردامن تا برِ دوست نگویم سخن از دشمن راز‌ها دانم در پرده و نتوانم پرده برداشتن از راز نهانی من بس که در پرده سخن گفتم و کس نشنود خود همان به که ز گفتار شوم الکن … شاعری خادم خلقم نتوانم کرد کسوت بندگی بی‌ هنران بر تن تا نیاساید از دست ستم مظلوم مرمرا نیست از اظهار حق آسودن کیست ظالم که ز پرواش سخن گویم من نه آنم که به فرمانش نهم گردن من حمیدم نه ستایش ‌گر هر محمود حق پرستم نه ستاینده اهریمن . . قصیده ‌اش که تمام شد نشست . آقای حلبی ازش خواست که قندان را به او بدهد . اما انگار قضیه چیز دیگری بود . ـ ما بنا نداریم با این بابا در بیفتیم . این ‌ها را در گوش حسین گفت . حسین رفت توی فکر . این حرف برایش زنگ خطر بود . او اسلام منهای سیاست را هضم نمی ‌کرد . اصلاً نمی‌ خواند با آن چیزی که از زندگی ائمه خوانده بود . چقدر دقیقه ‌های آخر جلسه ‌برای حسین طولانی شده بود . دقیقه ‌هایی که داشتند آخرین ثانیه‌ های حضورش در جلسات انجمن را ثبت می‌ کردند . ۹٫ مبارزی که پول حمام هم نداشت گفتن شعر سیاسی ـ اجتماعی ، بدون درد‌سر نمی ‌شد . باید پیه همه چیز را به خودت می‌ کشیدی . از اخراج از اداره فرهنگ ( آموزش و پرورش فعلی ) و مخفی شدن در اسفراین بگیر تا کار در معدن کرومیت و منگنز و حتی اجاره حمام ! اما حسین آدمی نبود که آرام بشیند . بعد از مشکلات زیاد و عوض کردن چند شغل ، توی بانک بازرگانی ( تجارت امروز ) سبزوار استخدام شد . تازه کار ثابتی پیدا کرده بود . کارمند ارشد شدن و بعد هم رسیدن به معاونت شعبه در همان سال اول ، حسادت خیلی‌ ها را غلغلک می ‌داد . یکی از هم‌ کارانش توی حساب‌ های بانکی دست برده بود . محرمانه گزارشش را فرستاد تهران . بازرس که آمد حالی ‌اش کرد مشکل بزرگ ‌تر از این حرف‌ هاست و دست خود رییس هم به این خراب‌ کاری ‌ها آلوده است . گفت اگر از این‌ جا نروی برایت پاپوش درست می‌ کنند و می ‌اندازنت بیرون . حسین هم دست زن و بچه ‌اش را گرفت و راهی تهران شد . کار‌های استخدامش در شعبه مرکزی بانک بازرگانی تهران را هم ، همان بازرس درست کرد . ۱۰٫ در تهران پاتوقش مسجد آیت‌‌ الله طالقانی بود با شروع نهضت امام در سال ۴۲ ، اشعار حسین هم حال و هوای تازه‌ ای پیدا کرد . برای خلاصی از شر ساواک ، اشعارش را با نام حمید سبزواری امضا می ‌کرد . امام که در تبعید بود اولین شعرش را برای مرادش گفت . هنوزم شوق پرواز است گر بال و پری باشد به سر سودای آزادی است ما را تا سری باشد گواهی می‌ دهد رخساره از راز درون آری بسا آتش که پنهان در دل خاکستری باشد . . زمستان می‌ فزاید شوق مرغان بهاری را بشاخ خشک بلبل را غم برگ و بری باشد ستم همواره می‌ سازد ره نشر عدالت را به هر جا رسم نمرود است پور آذری باشد پایش هم که به تهران رسید رفت مسجد آیت الله طالقانی . همان جا بود که با بعضی از یاران امام آشنا شد . شب میلاد حضرت رسول ‌(ص) رفت خانه آیت الله طالقانی . شعرش را که خواند ، آقای طالقانی از پیش خدمتش خواست اندازه حسین را بگیرد تا برایش کت و شلوار بدوزد . شعر حسین بد‌جوری به دل آقای طالقانی نشسته بود . حسین توی جلسات دکتر شریعتی هم شرکت می ‌کرد . او را از سبزوار می‌ شناخت و چند باری برایش شعر خوانده بود . درگذشت مشکوک دکتر ، همه را شوکه کرد . جلسات یادبود زیادی برایش برگزار شد . حسین هم قرار بود در تهران ، توی یکی از همین جلسات شعر بخواند . همانی که شب درگذشت دکتر سروده بود . او می‌ گفت : علی از آن‌هایی بود که بعد از مرگش زنده ‌تر شد . خفتی چرا ای چشم بیدارت نخفته ای مرغ دل در جان هشیارت نخفته پای طلب هرگز ز رفتارت نخفته یک دم زبان در کام دُر بارت نخفته اما با رفتن یاران انقلاب ، قرار نبود که حرکت این قطار کُند شود . حسین هم خوب این را می ‌دانست که سوگنامه دکتر را با امید به روزهای روشن تمام کرده بود . آن روز نزدیک است آری خرّم آن روز روزی که حق حاکم شود بر عالم آن روز روزی که نی کسری شناسد نی جم آن روز فرخنده آن ساعت ، خوش آن دم ، بی ‌غم آن روز ۱۱٫ شهرت شعرهایش در میان انقلابیون حرکت ‌های مردمی روز به روز گسترده ‌تر می ‌شد . برای به ثمر نشاندن نهال انقلاب ، هرکس هر چه در توان داشت دریغ نمی‌ کرد . حسین شعر‌های خود را به مداح‌ ها هم می ‌داد . آن ‌ها هم در مناسبت ‌های مختلف آن‌ ها را می‌ خواندند و روح عدالت‌ خواهی و ظلم ستیزی که توی اشعار حسین موج می ‌زد را به مردم انتقال می ‌دادند . چنان که باغ من آسیب باغبان دیده گمان مدار که از باد مهرگان دیده شبی به محفل آزادگان درآی و ببین چه حادثات که این گله از شبان دیده به کشتزار دلم سبزه ‌ای نمی ‌روید ز بس که لطمه ز پامال این و آن دیده امیر قافله یار حرامیان گر نیست چرا تدارک تاراج کاروان دیده حسین گاه و بی ‌گاه در جلسات مخفیانه شاعران شرکت می ‌کرد . شاهرخی ، اوستا ، سپیده کاشانی و مشفق کاشانی معمولاً پای ثابت این جلسات بودند . ۱۲٫ خمینی ای امام و ورود امام امام رفته بود پاریس که حسین شعر « خمینی ای امام را » سرود . آن زمان اطلاعیه ‌های امام را تکثیر می‌ کردند و شبانه می ‌انداختند داخل خانه‌ های مردم . سخنرانی ‌های امام هم روی نوار کاست ضبط می ‌شد و دست به دست بین مردم می ‌چرخید . بچه‌ هایی که نوارها را تکثیر می ‌کردند ، آمده بودند پیش حسین که چند شعر بگوید تا طرف خالی نوار‌ها ضبط کنند . حسین هم شعر ‌« خمینی ای امام » را به آن‌ ها داد . حالا این شعر هم ، کنار سخنرانی ‌های امام دست به دست می ‌چرخید . چند روز بیشتر تا ورود امام باقی نمانده بود . بچه‌ها داشتند داخل حسینیه ارشاد سرود را تمرین می ‌کردند . چند باری هم داخل خانه حسین تمرین کرده بودند . نتیجه اما چیزی نبود که می‌ خواستند . قرار شد بروند خانه یکی از بچه ‌ها که امکانات صوتی بیشتری داشت . همه پنجره‌ها را گرفتند تا صدا بیرون نرود . حتی درزهای کوچک را . تا صبح تمرین کردند . صبح مسئول گروه با صاحب خانه رفته بود نانوایی . نانوا آدم انقلابی ‌ای بود . ـ صدای ‌تان همه کوچه را برداشته بود . مراقب باشید . تا الان هم که کسی سراغ ‌تان نیامده خواست خدا بوده . راست می ‌گفت . انگار حواس‌ شان نبود پشت کاخ نیاوران تمرین می‌ کردند ! آقای شاهنگیان گروه را آماده کرد ، امام وارد فرودگاه شده بود . همه نفس ‌شان را توی سینه حبس کرده بودند . خمینی ای امام خمینی ای امام ای مجاهد ، ای مظهر شرف ای گذشته ز جان در ره هدف چون نجات انسان شعار توست مرگ در راه حق افتخار توست … مردم هم آرام ، آرام این شعر را زمزمه می‌ کردند . سرود به گوش ‌شان آشنا بود . قبلاً روی نوار‌های سخنرانی امام شنیده بودند . اما این تنها کار گروه نبود . حسین که احتمال می ‌داد امام ، زمان ورود ، به بهشت زهرا برود ، شعر « برخیزید برخیزید » را هم برای شهدای انقلاب گفته بود . سرودی که توی بهشت زهرا ، اشک خیلی ‌ها را درآورد . برخیزید ، برخیزید ، برخیزید ، برخیزید برخیزید ای شهیدان راه خدا ای کرده بهر احیای حق جان فدا کز قطره قطره خون پاک شما می ‌روید تا ابد در وطن لاله ‌ها برخیزید ، برخیزید ، برخیزید ، برخیزید برخیزید ، رهبر آمد کنون در کنارتان تا سازد غرق در بوسه خاک مزارتان تا گیرد انتقام شما را ز اهرمن باز آمد رهبر ما پی یاری وطن برخیزید … برخیزید … ۱۳٫ مردی که امام به شعرهایش توجه ویژه‌ای داشت مرداد ماه ۵۸ بود . امام آخرین جمعه ماه‌ رمضان را ، روز قدس اعلام کرد . حسین هم به مناسبت پیام امام ، شعر « هم ‌پای جلودار » را سرود . حاج احمد آقا ، حسین و آقای زورق را برای شام دعوت کرده بود . حسین هم که فرصت را مناسب دید ، شروع کرد به گله و شکایت از اوضاع فرهنگی و عدم هماهنگی مسئولین و … . حاج احمد آقا اما او را آرام کرد و گفت : به جایش امام به کارهای شما توجه ویژه دارند ‌. حسین یک لحظه خشکش زد . حاج احمد آقا ادامه داد که « روزی امام در حیاط قدم می ‌زد . دقت که کردم ، متوجه شدم به مطلب مهمی گوش می ‌کنند . رادیوی کوچکی دست ‌شان بود که چسبانده بودند به گوش ‌شان . جلو‌تر که رفتم تعجبم بیشتر بود . دست امام می ‌لرزید . امام هم متوجه نگرانی من شده بود . رادیو را داد دستم و گفت : گوش بده . سرود « هم‌ پای جلودار » بود . بعد خودشان توضیح دادند که سرود در مورد او و وظایف امت اسلامی است . گویا تعهد به جامعه اسلامی که در سرود آمده بود ، امام را بی ‌قرار کرده بود . » اما حسین که موتور شعر‌های انقلابی ‌اش تازه گرم شده بود ، دفاع مقدس را هم عرصه دیگری برای بیان ارادتش به امام و انقلاب می ‌دانست . او که همیشه اشعارش را از دل حوادث الهام می ‌گرفت ، نمی‌ توانست آرام بگیرد و راهی جبهه ‌ها شد . خودش داستان اولین حضورش در جبهه را این ‌طور تعریف می ‌کند « خرمشهر در تصرف دشمن بود . می ‌خواستم از نزدیک دلاوری‌ های بچه ‌ها را شاهد باشم . گفتند رفتن به آن جا امکان ندارد . اما پذیرفتند تا مرا نزدیک خرمشهر ببرند و به آبادان رفتم . با بسیجیان بودم و با خلق و خوی دلاورانه آن ‌ها آشنا شدم. … تحت تأثیر حالات شاعرانه ‌ام که از بچه ‌های جبهه ناشی می ‌شد ، همان ‌جا در جبهه سرود « خجسته باد این پیروزی را سرودم » سرودی که با آزاد سازی خرمشهر در تلویزیون پخش شد و خیلی زود بر زبان مردم افتاد . از صلابت ملت و ارتش و سپاه ما جاودانه شد از فروغ سحر ، پگاه ما صبح آروز دمیده از کرانه ‌ها شاخه‌ های زندگی زده جوانه ‌ها این پیروزی ، خجسته باد این پیروزی … ۱۴٫ نامش حسین بود اما همه به نام « حمید سبزواری » می‌ شناختندش یکی از روز‌های سال ۶۲ بود که حسین رفت دیدن آیت الله خامنه‌ ای . دورانی که دیگر او را به تخلصش ، « حمید سبزواری » می ‌شناختند . بحث کشیده شد به اشعارش . ـ آقا حمید ، چرا کار‌هایتان را چاپ نمی کنید ؟ ـ حاج آقا ، منتظر مقدمه‌‌ شما بر کتابم هستم ! این را حمید به شوخی گفت . اما خیلی جدی شنید که « من برای هیچ کس این کار را نکرده‌ام ، ولی برای شما این کار را انجام خواهم داد . » حمید هم اشعارش را توی دو تا کتاب جمع کرد و رساند دست مقام معظم رهبری . کتاب ‌هایی که بعدها اسم‌ « سرود درد » و « سرود سپیده » را برای‌ شان انتخاب کرد . آقا اشعار را خوانده و مقدمه ‌ای دو صفحه ‌ای برای حمید نوشت . « … شاعر گرامی ما آقای حمید سبزواری از پیشکسوتان و پیشروان این راه است . زبان فاخر در شعر حمید ، با مضمون انقلابی و مکتبی ، آمیزه ‌ای مطلوب و ارزنده پدید آورده و مجموعه شعر او در دیوان معاصر فارسی ، فصل رغبت‌ انگیز و شایسته‌ ای گشوده است . »

مراسم تشیع به روایت تصویر

آثار حمید سبزواری

آثار و سروده های حمید به دو بخش تقسیم می شود ، قسمتی از آن محصول و مولود دوران اختناق است که شاعر با شجاعت و شهامت و ایمان راسخ برحکومت تاخته و اوضاع نابسامان آن را نکوهش کرده است و در میان آن آثار ، به حق سخنانی بس بلند و فاخر و شور انگیز یافت می شود که از قدرت طبع و صفای قریحه و مهارت شاعر حکایت دارد . بخش دوم آثار حمید سبزواری پس از پیروزی انقلاب است که در این زمان تلاش شاعر انتقال هر چه بهتر پیام انقلاب و دفاع از ارزش ها و باورهای اصیل اسلامی است .

هفت دفتر از حمید سبزواری به چاپ رسیده است که به ترتیب عبارتند از :

۱-سرود درد :

سرود درد ، نخستین دفتر شعر حمید سبزواری است که سروده های سال ها ۳۶ تا ۵۷را در بر می گیرد ، دوران بیست و یک ساله ای که مشحون از وقایع سیاسی و رنج و دردمندی شاعر است . اشعار آزاد و کلاسیک حمید در این دفتر خبر از وجدان بیدار و آگاهی اجتماعی وی در شرایط دشوار می دهد . در این دفتر حدود ۶۵ غزل ، ۳۶ قصیده ، ۵ مثنوی ، ۳۴ شعر نو ، ۱۹ چهارپاره ، ۱۶ ترانه ، سه مسمط ، دو قطعه و یک ترکیب بند وجود دارد . سرود درد ، با مقدمه رهبر معظم انقلاب و همچنین مقدمه ای از استاد شاهرخی و سراینده در سال ۱۳۶۷ توسط انتشارات کیهان منتشر شده است .

۲-سرود سپیده :

سرود سپیده ، دومین دفتر اشعار معاصر حمید سبزواری است که همچون دفتر نخست با مقدمه رهبر معظم انقلاب و استاد صادق آینه وند منتشر شده است . در این دفتر نیز که اشعاری به شیوه نو و کلاسیک آورده شده است حدود ۹۴ غزل ،۳۱ قصیده ، ۱۶مثنوی ، دو قطعه ، ۱۳۸رباعی ، سه ترکیب بند ، سه مسمط ، دو ترجیع بند ، ۹چهارپاره و ۱۲شعر نو وجود دارد. این دفتر درسال ۱۳۶۸ به وسیله انتشارات کیهان منتشر شده است .

۳-کاروان سپیده :

کاروان سپیده در برگیرنده ۲۶ قطعه از اشعار حمید سبزواری است که سومین اثر سبزواری است و دارای طلیعه ای از سراینده با عنوان ˈسخنی از سر وظیفهˈ و نیز مقدمه کوتاهی از ناشر است . کاروان سپیده در سال ۱۳۷۳ توسط انتشارات حوزه هنری واحد شعر ادبیات و هنر مقاومت منتشر شده است .

۴-یاد یاران :

یاد یاران مثنوی نسبتا بلندی است در رثای جهادگر شهید مهندس سید محمد تقی رضوی و جمعی از شهیدان دفاع مقدس . حمید سبزواری در این اثر به تناسب حال و مقام به شرح دلتنگی های خویش می پردازد و با مروری بر وقایع انقلاب و دفاع مقدس به معرفی شهید رضوی پرداخته و ویژگی های ممتاز وی را برشمرده و به تناسب از دیگر سرداران شهید یاد می کند . ˈیاد یارانˈ را کنگره بزرگداشت سرداران شهید سپاه و کمیته انتشارات در سال ۱۳۷۶منتشر کرده است .

۵ – گزیده ادبیات معاصر :

از کارهای شایسته ای که پس از انقلاب توسط ˈکتاب نیستانˈ صورت گرفت چاپ گزیده آثاری از شاعران معاصر است . سی و پنجمین اثر از این مجموعه ، گزیده اشعار حمید سبزواری است که در آن ۳۴ شعر سبزواری را از سال های دور تاکنون در بر می گیرد .

۶- به رنگ آمده دشمن  :

به رنگ آمده دشمن ، با عنوان اولیه  ˈبار دیگر مسجد ضرارˈ منظومه ای است کوتاه با ۵۶ بیت در قالب مثنوی که در آن سبزواری شیوه های فرهنگی دشمنان انقلاب و اسلام را پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بیان کرده است . این منظومه که بارنخست درروزنامه کیهان به چاپ رسید ، به دلیل اهمیت ویژه به سفارش و تاکید رهبر معظم انقلاب به صورت جزوه ای مستقل با ابیاتی افزوده به چاپ رسید که آن را سازمان تبلیغات اسلامی درسال ۱۳۶۸ چاپ ومنتشر کرده است .

۷-سرودی دیگر :

این دفتر دربرگیرنده ۱۴۲ قطعه از تازه ترین اشعار کلاسیک حمید از ۱۳۶۶ تاکنون است . در اردیبهشت ماه ۱۳۸۱ به همت سازمان صدا و سیما و انجمن قلم در آئینی با عنوان ˈآفرین روشنانˈ مراسم نکوداشت شاعر در سالن کوثر سازمان صدا و سیما برگزار شد که رهاورد آن ˈسرودی دیگرˈ است . این کتاب با مقدمه سبزواری و نیز یادداشت ستاد برگزاری آیین ˈآفرین روشنانˈ توسط انتشارات سروش درسال ۱۳۸۱ به چاپ رسیده است